Quỹ đầu tư chứng khoán – Trụ cột mới trong hành trình phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam

Trong hơn hai thập kỷ qua, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có bước chuyển mình mạnh mẽ cả về quy mô và chiều sâu. Từ những phiên giao dịch đầu tiên với chỉ vài mã cổ phiếu, đến nay thị trường đã trở thành một trong những kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế. Sự tham gia ngày càng lớn của nhà đầu tư trong và ngoài nước cho thấy niềm tin mạnh mẽ vào triển vọng tăng trưởng của Việt Nam.

Đặc biệt, tháng 10/2025 đánh dấu cột mốc quan trọng khi FTSE Russell chính thức nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ “cận biên” lên “mới nổi thứ cấp”. Đây không chỉ là thành quả của nỗ lực cải cách toàn diện về pháp lý, hạ tầng, và minh bạch thông tin, mà còn là tín hiệu cho thấy Việt Nam đã bước vào nhóm thị trường được đánh giá cao về tiềm năng và ổn định khu vực châu Á.

Nhưng để duy trì đà tăng trưởng bền vững và giữ vững niềm tin của nhà đầu tư, cần một nền tảng đủ mạnh để kết nối vốn, phân tán rủi ro và điều tiết dòng tiền thông minh. Và đó chính là ngành quỹ đầu tư chứng khoán.

1. Quỹ đầu tư chứng khoán – Cầu nối bền vững giữa dòng vốn và thị trường

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhận định rằng ngành quỹ đầu tư chứng khoán đang ngày càng khẳng định vai trò trung tâm trong phát triển thị trường chứng khoán bền vững.

Theo thống kê, Việt Nam hiện có hơn 40 công ty quản lý quỹ đang hoạt động với tổng giá trị tài sản quản lý vượt 800 nghìn tỷ đồng – con số gấp hơn 7 lần so với năm 2014. Tốc độ tăng trưởng bình quân đạt trên 20% mỗi năm, cho thấy tiềm năng khổng lồ của lĩnh vực này.

Các quỹ đầu tư chứng khoán không chỉ đóng vai trò gom vốn từ các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, mà còn thực hiện phân bổ nguồn vốn hợp lý vào những doanh nghiệp tiềm năng. Thay vì đầu tư cảm tính hoặc chạy theo sóng ngắn hạn, quỹ đầu tư giúp thị trường hướng đến chiến lược dài hạn, minh bạch và chuyên nghiệp hơn.

2. Tại sao quỹ đầu tư lại là nền tảng của một thị trường chứng khoán hiện đại?

(1) Giúp nhà đầu tư cá nhân tiếp cận thị trường chuyên nghiệp hơn

Phần lớn nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam còn thiếu kiến thức và kinh nghiệm để phân tích doanh nghiệp hoặc quản trị rủi ro. Quỹ đầu tư chứng khoán chính là công cụ giúp họ tham gia thị trường một cách an toàn hơn, nhờ vào đội ngũ chuyên gia phân tích chuyên nghiệp.

(2) Góp phần ổn định thị trường và hạn chế đầu cơ

Nhà đầu tư tổ chức (như các quỹ đầu tư) thường có tầm nhìn dài hạn, ít bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông. Khi tỷ trọng của họ tăng, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ ổn định hơn, tránh được các cú sốc do đầu cơ ngắn hạn gây ra.

(3) Tăng tính minh bạch và niềm tin

Hoạt động của quỹ đầu tư được giám sát chặt chẽ bởi Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Mọi giao dịch, danh mục và báo cáo đều phải công khai định kỳ, giúp tạo niềm tin cho nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nước ngoài.

(4) Thúc đẩy sự phát triển bền vững

Các quỹ đầu tư ngày nay không chỉ quan tâm đến lợi nhuận mà còn hướng tới các tiêu chí ESG (môi trường, xã hội, quản trị). Điều này phù hợp với xu thế toàn cầu và giúp thị trường chứng khoán Việt Nam tiến gần hơn đến chuẩn mực quốc tế.

3. Nâng hạng thị trường – cơ hội vàng cho dòng vốn gián tiếp

Việc được FTSE Russell nâng hạng là một bước ngoặt lịch sử. Điều này đồng nghĩa hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư toàn cầu (ETF, quỹ hưu trí, quỹ chủ quyền quốc gia…) sẽ có thể tự động chảy vào Việt Nam.

Dòng vốn này là vốn gián tiếp, có tính ổn định cao và giúp doanh nghiệp niêm yết mở rộng quy mô, cải thiện quản trị và minh bạch tài chính.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh: “Nâng hạng thị trường không phải là đích đến, mà chỉ là bước khởi đầu cho hành trình phát triển bền vững.” Bởi sau khi được nâng hạng, Việt Nam phải duy trì tiêu chuẩn quốc tế trong mọi khâu – từ công bố thông tin, thanh toán bù trừ đến bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư.

4. Những nhiệm vụ trọng tâm để phát triển ngành quỹ đầu tư chứng khoán

Để quỹ đầu tư chứng khoán phát triển đúng hướng và đóng góp hiệu quả vào thị trường, Bộ Tài chính đã nêu ra một số nhóm giải pháp trọng tâm:

(1) Hoàn thiện khung pháp lý

Cần cập nhật và hoàn thiện quy định về hoạt động quản lý quỹ, quỹ mở, quỹ ETF, quỹ hưu trí… theo hướng linh hoạt, minh bạch và tương thích với chuẩn mực quốc tế.

(2) Tăng cường giám sát và quản trị rủi ro

Cơ quan quản lý sẽ đẩy mạnh công tác giám sát hoạt động quỹ, kiểm soát chặt chẽ quy trình quản lý tài sản, phòng ngừa rủi ro xung đột lợi ích.

(3) Đa dạng hóa sản phẩm tài chính

Phát triển thêm các sản phẩm như quỹ đầu tư chỉ số, quỹ trái phiếu, quỹ ESG, hợp đồng tương lai, và công cụ phái sinh. Điều này không chỉ thu hút nhà đầu tư tổ chức mà còn giúp thị trường vận hành linh hoạt hơn.

(4) Đẩy mạnh giáo dục tài chính

Bộ Tài chính đề cao vai trò tuyên truyền và phổ biến kiến thức đầu tư cho cộng đồng. Khi nhà đầu tư cá nhân hiểu rõ hơn về rủi ro và lợi ích, họ sẽ lựa chọn tham gia quỹ thay vì đầu tư ngắn hạn cảm tính.

(5) Hỗ trợ chuyển đổi số trong ngành quỹ

Công nghệ đang thay đổi cách các quỹ vận hành. Tự động hóa báo cáo, giao dịch điện tử và ứng dụng AI trong quản lý danh mục sẽ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng tính minh bạch.

5. Thị trường chứng khoán Việt Nam – nơi quỹ đầu tư trở thành “người dẫn đường”

Khi thị trường chứng khoán Việt Nam bước sang thời kỳ hội nhập sâu rộng, vai trò của ngành quỹ đầu tư chứng khoán không chỉ là kênh huy động vốn mà còn là “người dẫn đường” giúp thị trường phát triển lành mạnh.

Quỹ đầu tư giúp doanh nghiệp Việt có thêm nguồn vốn dài hạn, giảm áp lực vay nợ ngân hàng, đồng thời nâng cao quản trị doanh nghiệp. Đối với nhà đầu tư nước ngoài, sự xuất hiện của các quỹ chuyên nghiệp là tín hiệu cho thấy môi trường tài chính Việt Nam đã trưởng thành và đáng tin cậy hơn.

Không chỉ vậy, khi các quỹ trong nước phát triển mạnh, Việt Nam còn có thể tạo ra chuỗi giá trị nội địa – từ quản lý tài sản, tư vấn đầu tư đến quản trị rủi ro – giúp thị trường trở nên tự chủ và chuyên nghiệp hơn.

6. Cơ hội và thách thức phía trước

Cơ hội:

• Dòng vốn nước ngoài gia tăng sau khi nâng hạng thị trường.
• Tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức tăng, tạo sự ổn định.
• Cải thiện hình ảnh Việt Nam trong mắt các tổ chức xếp hạng và nhà đầu tư toàn cầu.
• Doanh nghiệp có thêm cơ hội huy động vốn rẻ hơn và dài hạn hơn.

Thách thức:

• Tỷ lệ người dân tham gia quỹ còn thấp, nhận thức đầu tư dài hạn chưa cao.
• Hạ tầng giao dịch và quản lý quỹ vẫn cần cải thiện.
• Cạnh tranh gay gắt với các thị trường mới nổi khác trong khu vực.
• Đòi hỏi sự minh bạch, kỷ luật tài chính và quản trị theo chuẩn quốc tế.

7. Hướng đến một thị trường chứng khoán phát triển bền vững

Phát triển thị trường vốn không chỉ là tăng điểm số trên bảng giao dịch mà là xây dựng niềm tin. Niềm tin đó đến từ sự minh bạch, chuyên nghiệp và bền vững – những giá trị mà quỹ đầu tư chứng khoán đang góp phần củng cố mỗi ngày.

Bộ Tài chính khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng các công ty quản lý quỹ, nhà đầu tư, doanh nghiệp niêm yết và các tổ chức quốc tế để hướng tới mục tiêu:

• Xây dựng thị trường chứng khoán Việt Nam minh bạch, hiệu quả, an toàn.
• Phát triển ngành quỹ đầu tư chuyên nghiệp theo chuẩn toàn cầu.
• Tăng cường kết nối vốn trong và ngoài nước, thúc đẩy kinh tế xanh, tài chính bền vững.

Kết luận

Quỹ đầu tư chứng khoán không chỉ là sản phẩm tài chính, mà là biểu tượng cho sự trưởng thành của thị trường chứng khoán Việt Nam. Khi các quỹ ngày càng phát triển, chúng sẽ giúp luân chuyển nguồn vốn hiệu quả hơn, giảm rủi ro đầu cơ, và tạo dựng một hệ sinh thái đầu tư hiện đại, bền vững.

Từ việc được FTSE Russell nâng hạng, đến tầm nhìn xây dựng thị trường chứng khoán phát triển bền vững, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để khẳng định vị thế tài chính trong khu vực và thế giới. Và trong hành trình đó, quỹ đầu tư chứng khoán chính là một trong những “trụ cột vàng” định hình tương lai thị trường vốn Việt Nam.

Trang tin tức & kiến thức về crypto và blockchain tại Việt Nam.

• Cập nhật tin nóng, phân tích, review dự án.
• Website: kenhbit.com
• Fanpage: Kenhbit - Tin tức cộng đồng Crypto Việt Nam
• Nguồn Tổng Hợp