Dạo này mình thấy có các tín hiệu mầm móng về một xu hướng sắp tới trong Crypto đó là DAO khi các diễn đàn cũng như nhiều hội nhóm bắt đầu bàn về nó, theo khảo sát thì DAO hiện là chủ đề nhiều người quan tâm chỉ sau Web 3.0 và Metaverse. Các bạn hãy cùng kenhbit.com tìm hiểu qua bài viết này nhé.

DAO là gì?

DAO (Decentralized Autonomous Organization) là tổ chức tự trị phi tập trung. Khác với các tổ chức truyền thống (như Facebook, Google,…), DAO được hiểu theo nghĩa là một tổ chức sử dụng các quy tắc được mã hóa và các chương trình máy tính, hoạt động một cách độc lập mà không cần sự can thiệp của con người. Ví dụ như Etherium cũng là một DAO.
Hiện nay, DAO được áp dụng trong khá nhiều lĩnh vực trong đó có thể kể đến các blockchain hay giao thức DeFi áp dụng quản trị on-chain, nhằm mục đích giúp người dùng có thể tham gia biểu quyết, xem xét các đề xuất và hiểu rõ được các hoạt động một cách dễ dàng, minh bạch (cái này anh em dễ dàng thấy khi research một dự án nào đó mà nó nói rằng “người nắm giữ Token dự án có quyền biểu quyết và tham gia vào các quyết định phát triển dự án”).

DAO hoạt động như thế nào? Tại sao cần DAO?

• Không như các tổ chức truyền thống, không có sự phân cấp trong DAO. Để dung hòa lợi ích của tổ chức và các thành viên, DAO khuyến khích 1 mạng lưới người dùng phân tán để đạt được mục tiêu của họ. Ở đây các ý tưởng và tranh chấp nội bộ đều được giải quyết thông qua mô hình tự trị của tổ chức.
• DAO được thiết kế để mô phỏng cấu trúc của 1 tổ chức nơi mà các quy tắc được xây dựng trên mã nguồn mở và vận hành qua việc sử dụng *Hợp đồng thông minh (Smart Contract). Các hợp đồng này sẽ được tiến hành dưới quyền biểu quyết của những người dùng nắm giữ token quản trị DAO.

Hệ sinh thái DAO hiện tại bao gồm các mảnh ghép như:

Hệ điều hành DAO (DAO Operating System): Thông thường, Hệ điều hành DAO cung cấp hợp đồng thông minh, giao diện kỹ thuật để giúp người dùng khởi tạo DAO.

• DAO Tài trợ (Grants DAO): Cộng đồng quyên góp quỹ vốn và sử dụng DAO để bỏ phiếu (vote) xem sẽ dùng quỹ vốn đó phân bổ cho những người đóng góp như thế nào.
• DAO Giao thức (Protocol DAO): Thường thấy nhất, cộng đồng DAO giao thức sẽ bỏ phiếu về cách phân phối token, liquidity mining, yield farming hay fair launch,…
• DAO Đầu tư (Investment DAO): DAO Đầu tư khác DAO Tài trợ ở chỗ có nhiều rào cản pháp lý hơn, nhưng nhìn chung cũng là dạng thức DAO dùng để ra quyết định phân bổ nguồn vốn.
• DAO Dịch vụ (Service DAO): DAO Dịch vụ chính là các nền tảng freelancing – nơi thu hút nhân sự các ngành làm việc cho dự án.

Ưu điểm

• Tính phi tập trung: thông thường trong 1 tổ chức, các kế hoạch đều được quyết định bởi một nhóm người đứng đầu. Giờ đây, mọi thành viên của DAO đều có thể đóng góp ý tưởng, biểu quyết, kết quả sẽ dựa vào số đông.
• Tính tự trị: sẽ không có sự tranh chấp về quyền lực nhờ vào cấu trúc tự trị của DAO. Các quy tắc và chính sách đều được định sẵn từ trước trên Hợp đồng thông minh, DAO sẽ thực hiện chúng mà không cần sự can thiệp của con người, tiết kiệm thời gian và không cần phụ thuộc vào sự tin tưởng của các thành viên.
• Các quyết định hợp lý: bằng cách sử dụng Lý thuyết trò chơi, những người sở hữu token sẽ lựa chọn những đề xuất giúp phát triển DAO, những đề xuất này sẽ được cân nhắc để có thể tạo lợi ích cho số đông.
• Sự minh bạch: DAO đề cao tính minh bạch, mọi thay đổi đều được ghi lại trên dữ liệu on-chain.

Hạn chế

• Rủi ro trì hoãn: trong trường hợp khẩn cấp (sửa bug, thay đổi quyết định v…v…), DAO vẫn phải đợi cộng đồng voting xong mới thực hiện được lệnh. 
• Rủi ro pháp lý: vẫn chưa có khuôn khổ pháp lý dành cho Crypto nói chung và DAO nói riêng, nên khi có vấn đề lừa đảo xảy ra người dùng sẽ phải chịu hoàn toàn rủi ro.
• Rủi ro về chất lượng: vì DAO cho phép người dùng biểu quyết dân chủ, nên sẽ có trường hợp người dùng không hiểu về dự án biểu quyết bừa bãi dẫn đến những quyết định sai lầm. 
• Rủi ro về tính tập trung: Teams và Advisors thường nắm nhiều token hơn các thành viên khác nên sẽ tạo tình huống thao túng những buổi voting của DAO.
• Rủi ro về riêng tư: mọi voting đều thể hiện trên blockchain nên không thể thực hiện những cuộc bỏ phiếu kín.

Các dự án nổi bật

• BitDAO: là một trong những tổ chức phi tập trung lớn nhất thế giới với tầm nhìn tạo nên một tương lai tài chính mở và nền kinh tế tập trung. Dự án được hỗ trợ bởi Peter Thiel, Alan Howard, Founders Fund, Pantera, Dragonfly, Spartan, Bybit và rất nhiều quỹ đầu tư lớn khác trên toàn cầu. 

• Cobstitution Dao: là một tổ chức phi tập trung được thành lập nhằm mục đích mua lại một trong 13 bản sao Hiến Pháp của Hoa Kỳ. Đây làm một dự án mang tính chất cộng đồng, được thành lập bởi những người bạn trên Internet và những người ưu thích đầu tư tiền điện tử. Họ tin rằng, bản hiến thuộc về tất cả mọi người. Sau khi sở hữu bản copy Hiến pháp thì sẽ bày ở một nơi an toàn dể mọi người tùy ý xem nó.
• Dao Maker:Là một blockchain SaaS (Software-as-a-Service),  cung cấp các dịch vụ B2B và B2B2C bao gồm bao gồm: Tokenomics design, xây dựng cộng đồng, tư vấn chiến lược đề xây dựng thương hiệu, quản lý tài sản…
• DAO Maker còn là tổ chức hỗ trợ kêu gọi vốn cho các dự án mới trong thị trường crypto. Một số dự án tiêu biểu được gọi vốn trên DAO Maker như: Orion Protocol, Numbers Protocol, Victoria VR…

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về Dao . Hy vọng các bạn thấy bài viết hữu ích và cùng nhau chia sẽ những dự án về Dao dưới comment. Chúc các bạn thành công.